اخطاریه و اقدامات کاربردی قبل و پس از سرمازدگی محصولات کشاورزی

سرما زدگی و راه های مبارزه با آن در کشاورزی

انواع مختلف سرمازدگی:

سرما زدگی توده ای(جبهه ای): در اثر ورود توده هوای سرد به منطقه حادث می شود و کوتاه مدت است. سرمازدگی در استان بیشتر ناشی از این نوع می باشد.                                                       

سرمازدگی تشعشعی: به طور طبیعی در زمستان و به دنبال کاهش تدریجی دمای خاک و هوا اتفاق می افتد.این نوع سرمازدگی به ندرت در استان اتفاق می افتد.

روش های مقابله:

الف) روش های غیرفعال یا بلند مدت: این اقدامات قبل از بروز سرما باید استفاده شده باشند مثل انتخاب محل مناسب کاشت، احداث بادشکن، انتخاب نوع خاک برای کشت محصولات مختلف، انتخاب ارقام یا پایه های مقاوم، مدیریت تغذیه گیاهی، مدیریت علف های هرز، مدیریت کف مزرعه، استفاده از تنظیم کننده های رشد گیاهی

 ب) روش های فعال یا کوتاه مدت: این روش ها در هنگام سرمازدگی تا حدی قابل استفاده هستند و خسارت را تقلیل می دهند که می توان به موارد زیر اشاره کرد:

آبیاری سطحی یا بارانی بخصوص در خاک های شنی و هوموسی که سرما به راحتی منتقل می شود بسیار نتیجه بخش است. لذا در چنین اراضی توصیه می شود قبل از بروز سرمازدگی زمین آبیاری شود تا در زمان وقوع سرما، خاک در مرحله ظرفیت مزرعه باشد.

در کشت های زیر پلاستیک آبیاری انجام شود و سوراخ های تهویه تونل ها کاملا بسته شود.

در گلخانه ها می توان سیستم گرمایش را روشن کرد و یا از آبیاری بارانی، سیستم میست و یا در صورت وجود از سمپاش های فوگر استفاده کرد.

در کشت های گوجه فرنگی دیرکاشت می توان در صورت امکان از پوشش های پلاستیکی یا پارچه ای مخصوص استفاده کرد.

از مصرف کودهای ازته و هرنوع تغذیه دیگر تا پایان خطر سرمازدگی جداً خودداری شود.

از انجام هر گونه عملیات خاک ورزی نظیر شخم و دیسک که موجب ایجاد خلل و فرج در خاک می شود تا پایان خطر سرمازدگی اجتناب شود.

اگر خاکی مورد عملیات خاک ورزی نظیر شخم قرار گرفته باشد باید از طریق آبیاری به انتقال و ذخیره گرما در آن کمک نمود و از این طریق مشکل را بهبود بخشید.

بهترین کار مرطوب کردن خاکهای خشک پیش از وقوع یخبندان است به طوری که خورشید بتواند خاک را گرم نماید.

حذف گیاهان پوششی نظیر علفهای هرز قبل از بروز سرما در کاهش خسارت سرمازدگی بسیار مؤثر است.

استفاده از بخاری های باغی

استفاده از ماشین های ثابت مولد باد در صورت امکان

در نهالهای تازه کشت شده مرکبات یا پاجوش نخیلات می توان با پوشش برگ نخل و یا پلاستیک نهالها و پاجوش ها را محافظت کرد.

اقدامات بعد از بروز سرمازدگی:

سرما اگرتنها به سرشاخه ها زده باشد و ساقه و ریشه سالم باشد گیاه (بخصوص سبزی و جالیز) پس از مدت کوتاهی به رشد ادامه داده و شروع به جوانه زنی می کند. در این گونه موارد برای رفع تنش سرما و نیاز آبی گیاه مزرعه باید در حد نیاز آبیاری شود.

اگر سرما به ساقه و ریشه هم زده باشد گیاه پس از مدتی کاملا خشک شده و از بین می رود. تشخیص این مورد ضروری می باشد تا از هدررفت آب و سرمایه جلوگیری شود.

تا رفع تنش سرما به هیچ وجه تغذیه انجام نشود. زمانی که رشد مجدد گیاه شروع شد نشان دهنده حالت طبیعی گیاه می باشد.از این پس می توان تغذیه را از سر گرفت.

اگر میوه دچار آسیب سرما شده باشد برای حفظ تعادل گیاه باید میوه های سرمازده از بوته جدا شود.

در مرکبات از هرس شاخه های خشکیده در زمان سرما پرهیز شود این کار را به تاریخ های دیگر که درخت در حالت تعادل بوده و تحت تنش نیست موکول کنید.